Negatief BSA bij HvA, UvA en VU – zo werkt uitstel en bezwaar van bindend studieadvies

BSAHBO

22 mei

Geschreven door Robert-Jan van Eenennaam

Student baalt van negatief BSA Amsterdam

Je hebt er maandenlang hard voor gewerkt: nachten doorgehaald, bergen studiemateriaal doorgespit en alle opdrachten op tijd ingeleverd. En tóch heb je een negatief BSA aan de HVA, UVA of VU in Amsterdam gekregen. Is al je harde werk nu voor niets geweest? Niet helemaal, je staat er namelijk niet alleen voor. De Studentenadvocaat is er om je te helpen en te begeleiden bij een negatief BSA aan de HVA, VU of UVA. Lees verder om te ontdekken hoe wij jou kunnen helpen aan een oplossing.

Wat is een bindend studieadvies (BSA)?

Een bindend studieadvies (BSA) is een formeel advies aan het einde van je eerste studiejaar over of je door mag gaan met je opleiding, Elke hogeschool of universiteit stelt hiervoor een minimaal aantal studiepunten (ECTS) vast dat je moet halen in jaar 1. Haal je genoeg punten, dan krijg je een positief studieadvies en mag je door naar jaar 2. Haal je te weinig punten, dan volgt een negatief studieadvies en moet je stoppen met de opleiding. Dit advies is “bindend”: bij een negatief BSA mag je niet verder met die studie.

Bij een negatief BSA schrijft de instelling je uit en mag je je meestal een aantal jaren niet opnieuw inschrijven voor diezelfde opleiding, daar lees in je in dit artikel alles over. In de praktijk hanteren veel instellingen een afkoelperiode van ongeveer 3 jaar voordat je weer aan diezelfde opleiding mag beginnen. Ook opleidingen die veel overlap hebben met je eerstejaarsprogramma (bijv. zusterstudies binnen dezelfde faculteit) kunnen hier soms onder vallen. Dit betekent dat je in ieder geval voorlopig een andere studierichting of andere onderwijsinstelling moet kiezen om verder te studeren.

→ Waarom bestaat het BSA? Het idee achter het BSA aan de VU, HVA en de UVA is dat studenten in het eerste jaar laten zien of ze op de juiste plek zitten en het tempo aankunnen. Zo’n “stevig” selectiepunt moet voorkomen dat studenten jarenlang doormodderen in een studie die niet bij hen past. Universiteiten benadrukken dat het BSA bedoeld is om studenten tijdig te laten switchen als het niet werkt. Tegelijk ligt het BSA onder vuur wegens de druk die het oplevert; het eerste jaar is al pittig genoeg zonder die stress.

Neem nu contact op

BSA-normen aan de HvA, UvA en VU vergeleken

Elke opleiding bepaalt zijn eigen BSA-norm (hoeveel studiepunten van de 60 in jaar 1 je moet halen). Dat leidt tot verschillen tussen instellingen en opleidingen. Hieronder vergelijken we de BSA-eisen bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA), Universiteit van Amsterdam (UvA) en Vrije Universiteit (VU):

HvA (hogeschool)

BSA-norm 1e jaar (2024): ~45–50 EC (variabel per opleiding) – sommige opleidingen hanteren bv. 40, 45 of 50 punten.

BSA-norm 1e jaar (v.a. 2025-2026): 30 EC (wettelijk maximum verwacht) – kabinetsplan om BSA-norm te verlagen.

UvA (universiteit)

BSA-norm 1e jaar (2024): 42–48 EC (afhankelijk van de studie) – enkele uitzonderingen, zoals AUC met 60 EC norm.
BSA-norm 1e jaar (v.a. 2025-2026): 30 EC (meeste opleidingen) – UvA kiest voor verlagen van norm i.p.v. BSA afschaffen.

VU (universiteit)

BSA-norm 1e jaar (2024): 42 EC (vrijwel overal uniform) – VU hanteerde een norm van 42 punten voor al haar opleidingen.
BSA-norm 1e jaar (v.a. 2025-2026): 30 EC (wettelijk maximum verwacht) – VU stond kritisch tegenover verlaging, maar zal moeten conformeren.

→ Laten we dit toelichten: in 2024 vereisten veel opleidingen nog 45 tot 60 punten voor een positief BSA. Vanaf 2025-2026 gaat een nieuwe regel in werking die stelt dat een instelling nog maar 30 punten mag eisen in jaar 1. Dit geldt zowel voor universiteiten als hogescholen in Amsterdam. Studenten moeten dan uiterlijk aan het einde van jaar 2 al hun eerstejaarsvakken (60 EC) behaald hebben. De Amsterdamse onderwijsnstellingen kunnen er ook voor kiezen het BSA helemaal af te schaffen, maar de meeste (zoals UvA) hanteren liever de lagere norm van 30 EC dan helemaal geen BSA.

Negatief BSA in Amsterdam ontvangen, wat nu?

Heb je (of dreig je) een negatief BSA aan de HVA, VU of UVA te krijgen? Dat is uiteraard schrikken en een grote teleurstelling. Realiseer je dat je niet de eerste bent: elk jaar vallen veel studenten onder deze regeling. Het komt zelden “uit de lucht vallen”: meestal heb je halverwege het jaar al een waarschuwing (preadvies) gehad en gemerkt dat het niet lekker ging. Alsnog kan het heel vervelend zijn om officieel te horen dat je moet stoppen. Wat nu?

Emotie & begrip: Het is normaal als je hiervan baalt of je even geen raad weet. Je hebt tenslotte tijd en moeite geïnvesteerd in deze studie. Besef dat een negatief BSA niet het einde van je studentenloopbaan hoeft te zijn. Zie het als een signaal dat deze keuze nu niet de beste was, maar er zijn altijd alternatieve routes en tweede kansen. Veel succesvolle studenten en professionals zijn ooit van studie moeten wisselen; je staat hier niet alleen in.
Direct doen bij dreigend negatief BSA: Ga in gesprek met je studieadviseur of decaan zodra je vermoedt dat je de norm niet haalt. Zij kunnen meedenken. Er zijn grofweg twee wegen om een negatief BSA te voorkomen of de gevolgen te verzachten:
Stoppen vóór 1 februari (of 1 maart) – Dit is de zogenaamde februariregel. Als jij in je eerste jaar vóór een bepaalde datum stopt met je studie, krijg je geen BSA opgelegd. Je mag later opnieuw beginnen aan een opleiding (desnoods dezelfde, het jaar erop) zonder dat er een negatief advies in je dossier zit. Dit is wel een vrij rigoureuze stap – je geeft je studie immers op – maar het kan verstandig zijn als je al zeker weet dat je de BSA-norm niet haalt of de studie niet bij je past. Door tijdig te stoppen voorkom je de stempel “negatief BSA” en behoud je flexibiliteit.
BSA-uitstel aanvragen bij persoonlijke omstandigheden – Als er bijzondere omstandigheden zijn die jouw studieresultaten negatief hebben beïnvloed, kun je vragen of het studieadvies uitgesteld mag worden naar het einde van jaar 2. Dit moet je tijdig melden volgens de HvA (liefst meteen als er iets speelt) bij de studentendecaan, die kan adviseren aan de examencommissie. De examencommissie van jouw Amsterdamse school beslist vervolgens of jouw negatief BSA wordt opgeschort. In dat geval krijg je géén definitief BSA na jaar 1, maar nog een jaar de tijd om al je studiepunten te halen

Bindend studieadvies aanvechten: hoe maak je bezwaar tegen de HvA, VU of UVA?

Ben je het oneens met een negatief BSA dat je hebt ontvangen? Goed nieuws: je staat niet machteloos. Studenten hebben het recht om bezwaar/beroep aan te tekenen tegen zo’n beslissing. De procedures lopen bij HvA, UvA en VU vrijwel gelijk. Hieronder leggen we uit hoe je kunt proberen het BSA aan te vechten.

Bezwaar indienen bij de instelling (CBE)

Je eerste stap is een intern beroep bij je eigen onderwijsinstelling in Amsterdam. In de BSA-beslissing die je ontvangt, hoort te staan hoe je in beroep kunt gaan. Meestal moet je dan binnen 6 weken een beroep indienen bij het College van Beroep voor de Examens (CBE) van de VU, UVA of HvA. Dit is een onafhankelijke commissie binnen je hogeschool/universiteit die klachten van studenten behandelt. (Bij de HvA heet dit soms COBEX, maar het is hetzelfde idee.)

Een beroep indienen doe je doorgaans door een beroepschrift te sturen (per brief of vaak via een digitaal loket). Hierin leg je uit waarom je het niet eens bent met het negatieve BSA en wat je wil (bijv. vernietiging van het besluit of uitstel). Dit schrijven is heel belangrijk, want hierop baseert de commissie haar oordeel. Dus neem de tijd om het goed te onderbouwen. Je kunt ervoor kiezen zelf het bezwaar te schrijven, maar je mag je laten bijstaan door een gespecialiseerde advocaat onderwijsrecht.

Argumenten verzamelen: waarom was het BSA onterecht?

Je beroep heeft alleen kans van slagen als je goede argumenten aanvoert waaruit blijkt dat het besluit onterecht of onredelijk is. Veelvoorkomende redenen voor bezwaar tegen een negatief BSA aan de HvA, VU en UVA zijn:

Genegeerde persoonlijke omstandigheden: Je had geldige omstandigheden gemeld bij de decaan (ziekte, psychische problemen, mantelzorg, familiecrisis, etc.), maar de examencommissie heeft daar onvoldoende rekening mee gehouden. Misschien is jouw verzoek om uitstel onterecht afgewezen, of hebben ze de impact van je situatie onderschat. Met verklaringen van artsen of andere bewijzen kun je dit nóg beter bewijzen natuurlijk.
Onvoldoende begeleiding of waarschuwing: De opleiding heeft mogelijk niet voldaan aan haar zorgplicht. Bijvoorbeeld: je hebt nauwelijks studiebegeleiding of studieadvies gekregen, of ze hebben je niet gewaarschuwd (rond februari) dat je in de gevarenzone zat. Volgens de regels moet je een reële kans krijgen je resultaten te verbeteren. Als jij kunt aantonen dat de Hva, VU of UVA je aan je lot heeft overgelaten, is dat een heel sterk punt.
Fouten of overmacht vanuit de opleiding: Waren er vakken met ernstige organisatorische problemen? Denk aan tentamens die ongeldig zijn verklaard, vakken die niet tijdig afgerond konden worden, of cijfers die zo laat bekend waren dat je geen herkansing kon plannen? Als de oorzaak van jouw studievertraging (deels) bij de VU, UVA of HvA ligt, kun je bepleiten dat een negatief BSA onterecht is.
Onevenredigheid (disproportioneel): Stel, de norm was 45 punten en jij hebt er 42 behaald – nét niet gehaald door één lastig tentamen. Je hebt verder alles gehaald en aantoonbaar hard gewerkt. Je kunt betogen dat het wel heel gemeen is om je nu weg te sturen, terwijl je zo dicht bij de norm zat. Soms wil een commissie in zo’n randgeval nog wel coulant zijn, zeker als je progressie vertoont.

Bij je beroepschrift kun je allerlei bewijsstukken voegen ter ondersteuning: denk aan medische verklaringen, e-mails met docenten of decanen, studievoortgangsrapporten, etc. Alles wat jouw verhaal geloofwaardig maakt, kan helpen. Na schriftelijk indienen krijg je vaak de gelegenheid om je beroep mondeling toe te lichten in een zitting voor het CBE (soms wordt het ook op papier afgedaan, dat verschilt).

Extra procedure tip: Houd de termijn goed in de gaten – die 6 weken gaan snel voorbij in de vakantieperiode als BSA’s meestal worden verstuurd (meestal rond juli/augustus bij de VU). Dien daarom desnoods alvast een voorlopig beroep in (een korte brief met “ik ben het oneens en wil beroep, nadere gronden volgen”) om de deadline te halen, en werk het daarna uit. Zo voorkom je dat je beroep niet-ontvankelijk wordt verklaard door te laat indienen.

Uitkomst: wat kun je bereiken met bezwaar/beroep tegen de VU, UVA of HvA?

Je vraagt je misschien af: maakt dit wel kans? Ja, regelmatig slagen studenten in hun beroep – maar eerlijk is eerlijk, niet altijd. Het hangt sterk af van de sterkte van je argumenten en bewijs. Mogelijke uitkomsten als het CBE jou (gedeeltelijk) gelijk geeft, zijn onder andere:

Vernietiging van het BSA-besluit: Dit is natuurlijk het ideale scenario. De examencommissie verklaart jouw beroep gegrond en beslist dat het negatieve bindend studieadvies ongedaan wordt gemaakt. Het is dan dus eigenlijk alsof het negatief BSA nooit is gegeven: je mag direct door met je studie, zonder restricties.
Uitstel of herkansing: Soms kiest het CBE voor een tussenoplossing. Ze kunnen bijvoorbeeld bepalen dat je toch door mag naar jaar 2, mits je een bepaald vak of aantal punten extra haalt binnen een vastgesteld termijn (eigenlijk een soort uitgesteld BSA alsnog). Of ze geven je het recht op een extra tentamenkans in de zomer om de norm te halen. In de praktijk betekent dit: je krijgt alsnog een kans om jezelf te bewijzen en een positief BSA te verdienen.
Bevestiging van negatief BSA: Het kan gebeuren dat je beroep afgewezen wordt (ongegrond verklaard). Dan blijft het negatieve BSA gewoon staan. In dat geval zul je de opleiding moeten verlaten en is er binnen de HvA, UVA of VU zelf niets meer aan te doen.

De ervaring leert dat CBE’s best welwillend willen kijken naar gevallen waar een student net pech heeft gehad of niet eerlijk is behandeld.

Hoger beroep bij landelijke instantie (Raad van State)

Stel, je hebt het interne bezwaar doorlopen en je krijgt geen gelijk – wat dan? Er is nog een laatste redmiddel: hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Tot voor kort liep dit via het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO) in Den Haag, maar sinds 2023 zijn die taken overgegaan naar de Raad van State.

Dit traject is formeel gezien een nieuwe rechtszaak tegen de beslissing van het CBE. Het is een zware en langlopende procedure (denk aan maanden tot een jaar voor een uitspraak) en in de praktijk zie je dit niet vaak gebeuren bij BSA’s. Veel zaken worden al eerder geschikt of afgerond. Toch, als jij van mening blijft dat je onrecht is aangedaan en je hebt eventueel nieuwe argumenten, kun je dit overwegen. Ook hierbij is juridische ondersteuning vrijwel onmisbaar, want procederen bij de Raad van State is complex.

Let wel: tijdens zo’n hoger beroep sta je niet ingeschreven als student (tenzij je via een voorlopige voorziening schorsing van het besluit vraagt, maar dat gaat erg ver). Meestal kiezen studenten die hier belanden er al voor om ondertussen een andere studie te beginnen en het hoger beroep parallel te laten lopen. Alleen als je echt principieel de strijd wilt voortzetten of als er veel op het spel staat, is dit zinvol. Laat je hiervoor goed adviseren door De Studentenadvocaat.

Verder studeren na een negatief BSA: wat zijn je opties?

Een negatief BSA voelt misschien als een harde streep door je ambities, maar het betekent niet het einde van jouw studiepad. Er zijn verschillende opties om toch verder te komen in het hoger onderwijs:

Beginnen aan een nieuwe studie (andere richting): De meest voorkomende route. Je kiest een andere opleiding en start in september opnieuw als eerstejaars. Misschien had je al een tweede keus in gedachten, of wellicht helpt de ervaring je nu een studie te vinden die beter past bij jouw interesses en vaardigheden. Het voordeel is dat je met een schone lei begint. Informeer wel goed of die opleiding geen beperkte toelating heeft en meld je tijdig aan (meestal vóór 1 mei).
Zelfde studie doen aan een andere instelling: Als je eigenlijk de inhoud van je studie leuk vond maar je denkt dat het ergens anders beter zal gaan, dan kun je proberen je in te schrijven voor dezelfde of vergelijkbare opleiding aan een andere universiteit/hogeschool. Een negatief BSA geldt namelijk alleen bij de instelling die het geeft, niet landelijk.
→ Voorbeeld: je bent geweigerd voor Psychologie aan de UvA, dan zou je het jaar erop kunnen starten bij Psychologie aan de Universiteit Leiden of de VU. Let op: je begint daar wél weer in het eerste jaar en zult eventuele vrijstellingen moeten bespreken (soms kun je vakken die je al gehaald had meenemen, als de inhoud voldoende overeenkomt). Wees ook eerlijk tijdens je nieuwe aanmelding over je eerdere ervaring en wat je anders wilt doen – sommige faculteiten vragen ernaar.
Een tussenjaar of plan B: Je kunt er ook voor kiezen om niet direct een nieuwe studie te beginnen, maar eerst tijd te nemen. Bijvoorbeeld een tussenjaar waarin je werkt, vrijwilligerswerk doet, of vakken volgt bij een andere instelling om jezelf te ontwikkelen. Dit kan verstandig zijn als je niet zeker weet welke studie nu wél bij je past. Gebruik die tijd om te oriënteren (meeloopdagen, tests bij een loopbaancoach, etc.). Een negatief BSA kan dan uiteindelijk een waardevolle leerschool blijken die je naar een betere keuze leidt.

Wat niet kan, is binnen je huidige instelling in een andere opleiding direct naar het tweede jaar, een nieuw begin is altijd weer als eerstejaars.

Hulp nodig? De Studentenadvocaat kan je bijstaan in Amsterdam

Een procedure voeren tegen een negatief BSA kan vrij spannend zijn. Je staat er gelukkig niet alleen voor. De Studentenadvocaat is gespecialiseerd in onderwijsrecht. Wij begrijpen hoe ingrijpend een negatief studieadvies is en kennen de weg in de regelgeving. In klare taal en met persoonlijk advies helpen we jou je recht te halen – of het nu gaat om een bezwaar indienen, onderhandelen met de examencommissie, of alleen uitzoeken wat je kansen zijn.

Dus ben jij of ken jij een student met een (dreigend) negatief BSA bij de HvA, UvA, VU of ergens anders? De Studentenadvocaat staat voor je klaar met raad en daad. Neem vandaag nog contact op voor hulp bij het aanvechten van een bindend studieadvies – zo sta je sterker en vergroot je de kans op een positieve uitkomst.