Negatief BSA op de universiteit: Wat nu?
Ondanks al je harde werken mag je van de universiteit niet door naar het volgende jaar: je hebt een negatief bindend studieadvies (BSA) gekregen. Zo’n bericht voelt als een klap in het gezicht. Je studie stopt abrupt en je toekomstplannen staan op losse schroeven. Maar wat betekent een negatief BSA nu precies voor jou, en belangrijker: wat kun je doen als je het er niet mee eens bent? In deze blogpost leggen we uit wat de gevolgen zijn van een negatief BSA en welke stappen je kunt ondernemen. Ook bespreken we recente ontwikkelingen rond het BSA-beleid (vanaf 2025) en hoe juridische hulp het verschil kan maken.
Wat betekent een negatief bindend studieadvies precies?
Een negatief bindend studieadvies (BSA) betekent dat jouw opleiding vindt dat je niet genoeg studiepunten hebt gehaald en dat je moet stoppen met je studie. Vaak gaat het om ongeveer 45 tot 60 punten die je in het eerste jaar moet halen. Dit aantal verschilt per hogeschool of universiteit. Als je bijvoorbeeld Economie studeert aan de Hogeschool van Amsterdam, moet je 50 van de 60 punten halen. Heb je aan het einde van het jaar slechts 35 punten? Dan ontvang je dus een brief waarin staat dat je niet mag doorgaan met Economie aan deze hogeschool. Goed om te weten: óók 1 studiepunt te weinig is vaak einde verhaal.
Ben jij student en heb je een brief ontvangen met daarin een negatief bindend studieadvies en ben je het er niet mee eens? Neem dan contact met ons op, wij zullen dan samen met jou gaan kijken of er een oplossing voor jouw situatie is.
In de praktijk betekent een negatief BSA dus dat je aan het einde van je eerste studiejaar te horen krijgt: “Helaas, je mag niet verder met deze opleiding.” Je mag niet door naar jaar 2 van deze studie aan deze instelling. Dat is natuurlijk enorm balen en vaak ook een emotionele dreun. Veel studenten voelen zich falen, terwijl er soms heel begrijpelijke redenen zijn waarom het eerste jaar niet goed liep.
Belangrijk om te weten: een negatief BSA zegt niet dat je “dom” bent of nooit zult slagen in het hoger onderwijs. Het betekent alleen dat je binnen de gestelde termijn niet genoeg punten hebt gehaald voor déze opleiding aan déze instelling. Misschien paste de studie niet goed bij je, of speelde er iets anders waardoor je niet uit de verf kwam in jaar 1.
Wat zijn de gevolgen van een negatief BSA op de universiteit?
De directe gevolgen van een negatief BSA kunnen ingrijpend zijn:
Je moet stoppen met je studie aan dezelfde instelling. Je mag je per direct niet meer inschrijven voor het tweede jaar van die opleiding aan die universiteit.
Je mag je meestal drie jaar niet opnieuw inschrijven voor dezelfde opleiding. Met een negatief BSA krijg je doorgaans een afkoelperiode. In de regel betekent het dat je pas na drie studiejaren weer zou mogen beginnen aan dezelfde studie, aan diezelfde onderwijsinstelling. (Sommige instellingen hanteren een kortere termijn, maar vaak is het 3 jaar.) Meer weten hierover? Lees dan Negatief BSA en dezelfde studie.
Je moet een andere studie kiezen als je verder wilt studeren. Wil je toch een bachelor halen, dan zul je ofwel bij een andere opleiding ofwel aan een andere universiteit/hogeschool een nieuwe start moeten maken.
Studievertraging en kosten. Een negatief BSA zorgt voor vertraging in je onderwijsloopbaan. Je studeert later af dan gepland, en dat brengt extra kosten met zich mee – extra collegegeld, mogelijk meer leenlasten. Vergeet ook niet praktische zaken: zo heeft het gevolgen voor je studiefinanciering en studentenreisproduct, omdat je tijdelijk geen ingeschreven student meer bent (dus stop tijdig je ov-kaart om boetes te voorkomen).
Het komt erop neer dat een negatief BSA je dwingt tot een pas op de plaats. Je kunt niet verder op de ingeslagen weg en moet schakelen naar een nieuw plan. Dat is even slikken. Maar het goede nieuws: je studieloopbaan hoeft niet voorbij te zijn. Er zijn altijd opties om verder te gaan, zij het via een andere route.
Kun je een negatief BSA aan de universiteit voorkomen?
Misschien vraag je je af: had ik dit kunnen voorkomen? Soms wel. Er zijn twee belangrijke manieren om een negatief BSA aan de universiteit te vermijden:
Tussentijds stoppen of wisselen van studie (vóór 1 februari): Zoals we eerder al hebben genoemd in dit artikel, is er een landelijke regeling dat eerstejaars die vóór 1 februari stoppen met hun opleiding geen bindend studieadvies krijgen. Dit betekent dat als je halverwege het jaar merkt dat het niet de juiste studie is of dat je door omstandigheden de norm niet gaat halen, je kunt besluiten te stoppen. Je behoudt dan je recht om later opnieuw te beginnen (desnoods in dezelfde studie, het volgende jaar, zonder negatieve aantekening). Uiteraard is dit een rigoureuze stap en moet je er goed over nadenken en overleggen met bijvoorbeeld je decaan. Maar het is wel een veilige uitweg als je inziet dat doorgaan alleen maar tot een negatief BSA leidt.
BSA-uitstel aanvragen bij persoonlijke omstandigheden: Als je te maken krijgt met bijvoorbeeld ziekte, familiecrisis of iets anders ernstigs in je eerste jaar, meld dit direct bij de decaan. Je kunt dan proberen een uitstel van het BSA te krijgen. Dat betekent dat de universiteit de beoordeling uitstelt tot het einde van je tweede jaar (zie ons andere blog over BSA-uitstel voor details). Zo voorkom je een negatief BSA na jaar 1. Dit is alleen een optie als je omstandigheden erkend worden en je een officiële regeling treft via de examencommissie.
Natuurlijk is achteraf kijken makkelijk. Niet iedereen weet in januari al dat hij/zij de norm niet gaat halen. En persoonlijke pech kun je ook niet plannen. Maar voor toekomstige studenten: onthoud deze tips. Liever op tijd schakelen dan later de brokken lijmen. Lees ook: Inschrijven studie na een negatief BSA? Dit zijn je opties.
Bezwaar maken tegen een negatief BSA: is dat mogelijk?
Stel, je hebt nu dat negatieve studieadvies gekregen maar je bent het er absoluut niet mee eens. Misschien denk je: “Dit is niet eerlijk! Ze hebben geen rekening gehouden met X” of “Ik wéét dat ik het kan, als ik maar één kans extra krijg.” Het goede nieuws is: je staat niet machteloos. Je kunt in veel gevallen bezwaar maken of in beroep gaan tegen een negatief BSA.
Universiteiten zijn verplicht in de beslissing te vermelden hoe je beroep kunt instellen. Meestal gaat dit via het College van Beroep voor de Examens (CBE) van de universiteit zelf. Dat is een interne beroepscommissie die studentenzaken behandelt. De termijn om zo’n beroep in te dienen is beperkt – vaak binnen 6 weken na de bekendmaking van het negatieve BSA. Snel actie ondernemen is dus heel belangrijk.
→ Hoe werkt zo’n beroep dan? Je dient een schriftelijk beroepschrift in bij het CBE. Hierin leg je uit waarom je het niet eens bent met de beslissing. Het is belangrijk om goede argumenten en bewijzen aan te voeren. Enkele mogelijke gronden voor bezwaar tegen een negatief BSA zijn:
Persoonlijke omstandigheden genegeerd: Je had geldige persoonlijke redenen (ziekte, psychische problemen, mantelzorg, etcetera) gemeld bij de decaan, maar de examencommissie heeft hier onvoldoende rekening mee gehouden.
Onvoldoende begeleiding: Misschien heb je nauwelijks studiebegeleiding of mentoring gehad, terwijl je daar wel recht op had. Of je mentor heeft nagelaten jou te waarschuwen dat je onvoldoende op schema lag.
Fouten vanuit de opleiding: Zijn er vakken geweest met ernstige organisatorische problemen (denk aan tentamens die onduidelijk of onterecht moeilijk waren, of cijfers die niet op tijd bekend waren waardoor je kansen misliep)? Soms zijn de omstandigheden vanuit de opleiding niet optimaal geweest.
Onevenredigheid: Je hebt bijvoorbeeld net 42 van de 45 punten gehaald, maar door één tentamen net niet te halen kom je eronder. Je zou kunnen betogen dat het onredelijk streng is om je nu weg te sturen, terwijl je zo dicht bij de norm zat (zeker als je bijvoorbeeld aantoonbaar een groei doormaakte).
Andere schrijnende gevallen: Elke situatie is anders. Misschien speelde er iets unieks in jouw geval dat je wilt voorleggen.
Een beroep indienen is best spannend. Het komt vaak neer op een schriftelijke ronde en soms een mondelinge toelichting voor het CBE. Je hoeft dit gelukkig niet alleen te doen; je mag je laten bijstaan door bijvoorbeeld een advocaat die verstand heeft van onderwijszaken zoals De Studentenadvocaat. Dat is zelfs aan te raden, want zo’n procedure vergt wel enige juridische kennis.
Wat kun je bereiken met een beroep tegen een negatief BSA aan de universiteit?
Je vraagt je misschien af: heeft zo’n bezwaar of beroep eigenlijk wel kans van slagen? Ja, in bepaalde gevallen wel. Als jij duidelijk kunt maken dat jouw negatief BSA onterecht of te streng is gegeven, kan het CBE besluiten jouw beroep gegrond te verklaren. Mogelijke uitkomsten zijn bijvoorbeeld:
Het BSA wordt vernietigd: Dit betekent dat het negatieve bindend studieadvies wordt teruggedraaid. Je mag je studie dan vervolgen alsof er geen negatief advies was. Dit is uiteraard het ideale scenario voor jou als student.
Je krijgt een herkansing of uitstel: Soms kiest een commissie voor een middenweg. Ze kunnen bijvoorbeeld bepalen dat je in de zomer een extra tentamenkans krijgt voor dat ene vak, of dat je alsnog door mag naar jaar 2 onder de voorwaarde dat je de ontbrekende punten binnen een half jaar haalt (feitelijk een uitgesteld BSA). Zo’n uitkomst geeft je alsnog een kans om jezelf te bewijzen.
Het BSA blijft in stand: Natuurlijk is het mogelijk dat je beroep wordt afgewezen. Dan verandert er niets aan de situatie en zul je moeten stoppen.
De uitkomst hangt sterk af van de argumenten en bewijsstukken. Een concreet voorbeeld: onlangs stond De Studentenadvocaat een studente bij die wegens ziekte slechts 30 punten had gehaald. De universiteit gaf haar een negatief BSA. We zijn voor haar in beroep gegaan met doktersverklaringen en een onderbouwing dat zij zonder die ziekte de norm wél had gehaald. Het resultaat? De commissie gaf haar gelijk en ze mocht verder studeren. Een prachtige overwinning, die laat zien dat het loont om voor jezelf op te komen met de juiste hulp.
Mocht jouw bezwaar bij de interne commissie (CBE) onverhoopt worden afgewezen en je wil nog verder strijden, dan kun je daarna nog in hoger beroep bij een landelijke instantie. Tot eind 2022 was dat het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO), maar die taken zijn sinds 2023 overgegaan naar de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dit is echt de allerlaatste stap in het proces. Zo ver komt het niet vaak; meestal is tegen die tijd al duidelijk of er nog iets te redden valt of niet.
Verder studeren na een negatief BSA: wat zijn je opties?
Oké, stel dat het definitief is: je negatief BSA blijft staan en je moet stoppen aan jouw universiteit. Betekent dit dat je helemaal klaar bent in het hoger onderwijs? Zeker niet! Er zijn verschillende routes om toch door te gaan met studeren:
Nieuw studiejaar, nieuwe studie: De meest voorkomende optie is dat studenten met een negatief BSA zich het jaar erop inschrijven voor een andere opleiding. Misschien had je al een tweede keus in gedachten of wil je iets doen wat beter aansluit bij je capaciteiten. Een frisse start in een totaal nieuwe richting kan wonderen doen voor je motivatie.
Zelfde studie, andere universiteit: Heb je het idee dat de studie wel bij je past, maar dat de omgeving of aanpak van jouw universiteit niet klikte? Dan kun je overwegen aan een andere universiteit (of hogeschool) te beginnen in een vergelijkbaar eerstejaarsprogramma. Formeel staat niets je in de weg: het negatief BSA geldt slechts voor de instelling die het heeft afgegeven. Uiteraard is het slim om transparant te zijn tijdens je aanmelding en te verklaren waarom het elders wél zou lukken. Let wel: je begint weer in het eerste jaar, je kunt je behaalde punten meestal niet zomaar meenemen. Lees hier alles wat je moet weten over studiepunten.
HBO als alternatief voor WO: Als de universiteit (WO) misschien te theoretisch of te zwaar voor je bleek, zou je kunnen kijken naar een vergelijkbare opleiding in het HBO (hogeschool). Het tempo en de benadering verschillen soms, en misschien kom jij daar beter tot je recht. Andersom zien we soms ook HBO-studenten met negatief BSA die toch WO proberen.
Tijd nemen en later terugkeren: Een negatieve ervaring kan ook betekenen dat je besluit even pas op de plaats te maken. Sommige studenten kiezen ervoor een jaartje te werken, reizen of oriënteren, en daarna alsnog een nieuwe studie te starten. Dat kan verstandig zijn om je motivatie terug te krijgen.
Preparatory of minor programma’s: Hoewel een negatief BSA je uitsluit van dezelfde opleiding, kun je soms via omwegen toch bezig blijven in het vakgebied. Denk aan losse cursussen, een minor aan een andere instelling of een schakelprogramma, om kennis op peil te houden. Het telt meestal niet officieel mee, maar kan je wel vaardigheden en zelfvertrouwen geven tot je weer officieel mag instromen. Let hierbij wel op de inschrijfdeadlines.
Welke optie het beste is, hangt helemaal af van jouw persoonlijke situatie en wensen. Het is hoe dan ook verstandig om bij twijfel een gesprek te plannen met een loopbaanadviseur of studentendecaan. Zij kunnen met jou meedenken welke vervolgkeuze logisch is. Blijf niet te lang in de put zitten; een negatief BSA voelt als het einde van de wereld, maar voor talloze studenten bleek het achteraf juist een kans om een beter pad te vinden.
Veranderingen in BSA-beleid vanaf 2025
Het onderwerp BSA staat volop in de belangstelling. Wist je dat er plannen zijn om de BSA-normen te versoepelen? Het Ministerie van OCW heeft aangegeven dat vanaf studiejaar 2025-2026 de norm in het eerste jaar misschien verlaagd wordt naar 30 studiepunten (in plaats van ~45). Je krijgt dan als student sowieso twee jaar de tijd om je propedeuse te halen. Dit is bedoeld om de hoge druk wat te verlagen en studenten meer kans te geven zich aan te passen aan het hoger onderwijs.
Enkele universiteiten, zoals de UvA en EUR, hebben al laten doorschemeren hun BSA-beleid te willen versoepelen rond die tijd. Dat is hoopgevend nieuws voor nieuwe generaties studenten. Echter, voor studenten die nú in hun eerste jaar zitten, gelden vooralsnog de huidige regels. Als jij nu dus te maken hebt met een dreigend negatief BSA, kun je niet automatisch op die nieuwe norm rekenen (tenzij jouw instelling dat bij voorbaat al invoert, maar daar mag je niet zomaar van uitgaan). Lees ook: Negatief BSA aan de HVA? Dit is ons advies en Negatief BSA aan de Hogeschool Rotterdam: wat nu?
Belangrijk blijft dat ook met nieuwe regels universiteiten altijd maatwerk moeten leveren bij persoonlijke omstandigheden. Die verplichting verandert niet. Dus voel jij je ongelijk behandeld of in de steek gelaten door je universiteit, trek aan de bel – ongeacht wat de puntennorm is.
Hulp nodig bij een negatief BSA aan de universiteit?
Een negatief BSA hoeft niet het einde van je academische droom te betekenen. De Studentenadvocaat staat voor je klaar, stuur ons vandaag nog een bericht. Wij hebben al honderden studenten bijgestaan die in de knel kwamen door een bindend studieadvies of andere studieproblemen. Met onze juridische expertise in onderwijsrecht kijken we samen naar jouw zaak en bepalen we wat de beste aanpak is. Misschien kunnen we jouw negatieve advies laten herzien, of zorgen dat je via een voorlopige voorziening toch mag doorstuderen tijdens het beroep.
Hoe sneller je handelt, des te meer opties er vaak nog open liggen. De Studentenadvocaat helpt je om weer perspectief te krijgen en vecht voor jouw recht op onderwijs. Een teleurstelling hoeft niet het einde te zijn – met de juiste hulp kun je sterker terugkomen!
Veelgestelde vragen over een negatief BSA op de universiteit
-
Als je een negatief BSA hebt gekregen, mag je officieel niet verder studeren aan die opleiding aan die instelling. Als je toch probeert ingeschreven te blijven, wordt je inschrijving administratief beëindigd. Soms merk je dat pas als je studiefinanciering stopt of je toegang tot de digitale leeromgeving wordt geblokkeerd.
-
Ja, zodra je uitschrijving definitief is, verlies je recht op studiefinanciering en het studentenreisproduct. Vergeet dus niet je OV-stopzetting (studentenreisproduct) door te geven via DUO om boetes te voorkomen. Ook een aanvullende beurs stopt, tenzij je je direct bij een andere studie inschrijft.
-
Soms wel. Als je overstapt naar een opleiding met overlap (bijv. een andere economische studie), kun je vrijstellingen aanvragen. Maar dat is geen automatisme. Elke opleiding beslist zelf of en hoeveel studiepunten je mag meenemen.
-
Het voorlopig advies krijg je meestal halverwege het eerste jaar en is niet dwingend. Het bindend advies (positief of negatief) komt aan het einde van het jaar en heeft juridische gevolgen - zoals het stopzetten van je studie.
