Negatief BSA aan Hogeschool Rotterdam: wat nu?

BSAHBO

1 jun

Geschreven door Robert-Jan van Eenennaam

Student worstelt met studiepunten en BSA in Rotterdam

Heb je als eerstejaarsstudent aan de Hogeschool Rotterdam of Erasmus Universiteit je studiepunten niet gehaald? Dan dreigt een negatief bindend studieadvies (BSA). Wat nu? In dit artikel leggen we uit wat een (negatief) BSA precies is, wanneer je zo’n advies krijgt, en – belangrijker – hoe je het kunt aanvechten of uitstel kunt aanvragen.

Wat is een bindend studieadvies (BSA)?

BSA staat voor Bindend Studieadvies. Aan het einde van je eerste jaar hbo of wo krijg je van je opleiding te horen of je door mag naar jaar 2. Heb je voldoende studiepunten gehaald? Dan krijg je een positief BSA en kun je door. Zit je onder de norm, dan volgt een negatief BSA: een bindende (verplichte) afwijzing.

“Bindend” betekent dat het besluit gevolgen heeft waar je je aan moet houden. Bij een negatief BSA moet je stoppen met de opleiding. Je inschrijving wordt beëindigd en je mag in het volgende academische jaar niet verder met jaar 2 van die studie aan die instelling. Het voelt wrang: al je vrienden gaan door, terwijl jij gedwongen wordt te vertrekken. Lees ook: Eerste jaar hbo niet gehaald, wat nu?

Neem nu contact op

Hoeveel studiepunten moet je halen?

Dat verschilt. Meestal ligt de BSA-norm rond de 45 van de 60 EC (studiepunten) in het eerste jaar. Sommige hogescholen vragen iets meer of minder, bijvoorbeeld 48 of 50 punten. Zo eist de Hogeschool Rotterdam in veel opleidingen bijvoorbeeld ~50 punten (soms 48 of 52, check hiervoor je Onderwijs- en Examenregeling).

Universiteiten hanteren vaak 45 punten, maar er zijn uitzonderingen: de Erasmus Universiteit Rotterdam stond lang bekend om haar zeer strenge norm van alle 60 punten halen (“nominaal is normaal”) in het eerste jaar. Je mocht bij de EUR wel één of twee onvoldoendes compenseren met hoge cijfers, maar effectief moest het volledige eerstejaarsprogramma behaald zijn.

→ Voorbeeld: Economiestudenten aan de HvA moeten 50 van de 60 punten halen; met 35 punten krijg je een negatieve beslissing. Ook één punt te weinig kan al fataal zijn, sommige opleidingen in Rotterdam zijn niet coulant als je net onder de norm zit.

Gevolgen van een negatief BSA in Rotterdam

Het directe gevolg is dat je niet door mag met die studie aan die instelling. Vaak geldt er een afkoelperiode van 2 à 3 jaar dat je je niet opnieuw mag inschrijven voor diezelfde opleiding (Bij de Erasmus Universiteit is dat trouwens drie jaar). Je zult dus minimaal 3 jaar moeten wachten om die studie opnieuw te proberen, of je moet kijken naar een andere opleiding of andere instelling. Een negatief BSA kan daarmee studievertraging opleveren, extra kosten (want een nieuwe studie beginnen betekent opnieuw collegegeld, etc.), en gedoe met DUO (stopzetten studiefinanciering en ov-kaart op tijd, om boetes te voorkomen).

Het komt erop neer dat een negatief BSA aan de Erasmus Universiteit of Hogeschool Rotterdam voelt alsof de deur dichtgaat. Maar dat gaat ‘ie niet: het betekent alleen dat je binnen de gegeven tijd niet genoeg studiepunten hebt gehaald voor déze specifieke studie aan déze school. Het zegt níet dat je niet slim genoeg bent voor het hoger onderwijs. Misschien paste de studie niet goed, of speelde er iets anders waardoor je niet kon presteren in jaar 1.

Wanneer krijg je een negatief BSA (en kun je het zien aankomen)?

Een negatief BSA komt meestal niet helemaal uit de lucht vallen. In de loop van het eerste jaar krijg je doorgaans voortgangsgesprekken, waarschuwingen of tussentijdse adviezen. Als je na het eerste semester ruim onder de benodigde EC zit, moet bij Hogeschool Rotterdam bijvoorbeeld een waarschuwingsbrief worden gestuurd. Ook de studieadviseur of mentor zal signalen geven als je niet op koers ligt. Je krijgt een negatief BSA als je aan het einde van jaar 1 onder de gestelde norm zit. Die norm vind je in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) van jouw opleiding. Zoals gezegd is dat vaak 45 EC (75% van het totaal) of hoger. Bij de EUR is/was het vaak 60 EC. Hogeschool Rotterdam hanteert per opleiding bijvoorbeeld een norm van 48 of 50 EC (soms 60 bij uitzonderingen).

→ Stel, je haalt uiteindelijk te weinig studiepunten aan de Hogeschool Rotterdam of de Erasmus Universiteit. Dan zal je opleiding je formeel op de hoogte stellen (meestal per brief en e-mail) van het voornemen om een negatief BSA te geven. Vaak krijg je de kans om gehoord te worden – je mag jouw situatie toelichten in een gesprek of schriftelijk reageren. Dit is het moment om persoonlijke omstandigheden of fouten van de opleiding aan te kaarten (meer daarover zo meteen). De examencommissie zal daarna het definitieve besluit nemen. Krijg je dan inderdaad een negatief BSA, dan mag je niet door met de opleiding en wordt je inschrijving beëindigd.

Direct stoppen of einde van het jaar?

Meestal mag je als eerstejaars het lopende studiejaar afmaken, ook als duidelijk is dat je de norm niet meer haalt. Bijvoorbeeld: je staat er in april al zo slecht voor dat een negatief BSA zeker is, toch mag je vaak nog tentamens maken tot de zomer in de hoop de schade te beperken. Pas aan het einde van het jaar valt het formele besluit (Tenzij je zelf eerder de handdoek in de ring gooit en je uitschrijft vóór 1 februari).

Uitschrijven vóór 1 februari:

Een bekende route om een negatief BSA aan je hogeschool of universiteit in Rotterdam te voorkomen is om vóór 1 februari vrijwillig te stoppen met je opleiding. Volgens de wet krijg je dan géén BSA in dat jaar. Je mag later (desnoods in september direct) opnieuw beginnen aan dezelfde studie alsof je opnieuw eerstejaars bent. Dit is handig als je bijvoorbeeld van studie wilt wisselen of je beseft dat je huidige pad niets voor jou is.

Let op: stop je ná 1 februari, dan telt dat jaar wél mee en kun je alsnog een negatieve beslissing krijgen. Sommige studenten kiezen deze optie strategisch. Maar het is geen garantie op succes: sommige opleidingen zijn minder blij met “herstarters” en kunnen alsnog streng zijn met het tweede eerste jaar. Laat je hierover goed informeren door de decaan als je dit overweegt.

Tip: Twijfel je halverwege het jaar of je de norm gaat halen? Ga tijdig in gesprek met je studieadviseur en decaan. Zij kunnen je helpen inschatten of het verstandig is om door te zetten, te pauzeren of te stoppen en later opnieuw te beginnen. Het is geen schande om een tussenjaar te nemen of een andere keuze te maken als dat op de lange termijn beter is voor jou.

Hoe kun je een negatief BSA aanvechten in Rotterdam? (Bezwaar en beroep)

Krijg je daadwerkelijk een negatief bindend studieadvies, dan is dat enorm balen. Maar laat je niet verlammen door teleurstelling: je staat niet machteloos. Je hebt wettelijke rechten om dit besluit aan te vechten. In juridische termen verloopt dit via bezwaar en beroep. We leggen het je graag uit hoe dit werkt aan de Hogeschool van Rotterdam en de Erasmus Universiteit.

Eerst intern bezwaar (CBE):

Als je het oneens bent met het negatieve BSA, kun je bezwaar indienen bij het College van Beroep voor de Examens van jouw hogeschool of universiteit. Dit is een intern beroepsorgaan dat jouw case heroverweegt. Je moet dit binnen 6 weken na de datum van het BSA-besluit doen – dus wees er op tijd bij! In je bezwaarbrief leg je uit waarom je het niet eens bent met de beslissing. Bijvoorbeeld:

Onvoldoende begeleiding: Misschien vind je dat de opleiding zijn zorgplicht verzaakt heeft. Bijvoorbeeld geen tutorbegeleiding, geen tijdige waarschuwing of advies, etc. Onderwijsinstellingen in Rotterdam horen studenten goed te begeleiden; als dat niet is gebeurd, heb je een punt.
Procedurefout: Check of de Hogeschool van Rotterdam of Erasmus Universiteit alle regels heeft gevolgd. Soms ontbreekt een vereist studieadvies van de mentor of decaan. Er zijn gevallen waar het de examencommissie een negatief BSA vernietigde omdat een verplichte stap ontbrak; bijvoorbeeld geen schriftelijk advies van de studieadviseur vooraf. Dit soort slordigheden kunnen in jouw voordeel werken.
Persoonlijke omstandigheden: Als er omstandigheden waren die jouw studie hebben belemmerd en je hebt dat gemeld, moet de examencommissie dit meewegen. Hebben ze het genegeerd of onderschat, dan kun je aanvoeren dat het besluit onzorgvuldig of onredelijk is.
Disproportioneel: In uitzonderlijke gevallen kun je betogen dat het besluit te streng is. Bijvoorbeeld: je had 44 van 45 punten en door één administratieve fout miste je nét een punt. Of de norm zelf is buitensporig hoog (denk aan de 60 punten eis). Wist je dat in 2018 het Landelijk Studenten Rechtsbureau de Erasmus Universiteit voor de rechter daagde, omdat alle 60 punten eisen in hun ogen onwettig is? Dat laat zien dat de redelijkheid van zo’n norm bespreekbaar is.

Je bezwaar stuur je dus naar de examencommissie. Vaak volgt er een hoorzitting: jij (en eventueel iemand die je bijstaat, zoals een advocaat van De Studentenadvocaat) mag je standpunt toelichten. De examencommissie verdedigt het besluit. Het CBE beoordeelt vervolgens of het besluit in stand blijft of moet worden aangepast.

Uitspraak CBE

Het College van Beroep voor de Examens van de Erasmus Universiteit of de Hogeschool Rotterdam kan een paar dingen doen:

Je gelijk geven (gegrond verklaren): Dan wordt het negatieve BSA vernietigd of aangepast. Soms betekent dit dat je alsnog door mag met je studie – bijvoorbeeld dat je een uitgesteld BSA krijgt in plaats van een negatief. In andere gevallen kan het CBE besluiten dat je nog een herkansing mag doen of dat de opleiding het besluit moet heroverwegen.
Je ongelijk geven (ongegrond): Dan blijft het negatieve BSA staan. Dit is natuurlijk niet wat je hoopt, maar het is niet het einde van de lijn.
Deels gelijk / schikking: Soms komt er in de procedure een soort tussenoplossing uit. Bijvoorbeeld dat de opleiding aanbiedt je BSA uit te stellen als je het bezwaar intrekt. Of dat het CBE formeel gezien jou ongelijk geeft, maar wel een advies meegeeft aan de opleiding om coulant te zijn. In de praktijk komen dit soort creatieve oplossingen veel voor. Zéker als duidelijk is dat er verzachtende omstandigheden waren.

Extern beroep (Raad van State)

Ben je het níet eens met de uitspraak van het CBE (omdat ze je bezwaar hebben afgewezen), dan kun je nog verder in beroep. Tot 2023 ging dit naar het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO), maar sinds 1 januari 2023 is het de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State die dit soort hoger onderwijs zaken behandelt. Dit is een stap naar de landelijke bestuursrechter. Je dient dan een beroepschrift in bij de Raad van State (Afdeling onderwijszaken), wederom binnen 6 weken na de uitspraak van het CBE. Dit is best een zware procedure; op dit niveau is het zeker verstandig om de Studentenadvocaat in de arm te nemen. De Raad van State kijkt of de beslissing van het CBE juridisch klopt en voldoet aan de wet (Wet op het hoger onderwijs).

De Raad van State zal niet elke zaak terugdraaien. Je moet sterke argumenten hebben dat de Hogeschool Rotterdam of Erasmus Universiteit iets verkeerd deed. Bijvoorbeeld grove procedurefouten, of dat geen redelijk mens tot dit besluit had kunnen komen gegeven de omstandigheden. Toch zijn er voorbeelden dat studenten alsnog gelijk kregen bij de rechter – bijvoorbeeld als persoonlijke omstandigheden evident onvoldoende waren meegewogen, of de universiteit in strijd met de wet handelde. (In één geval bij de EUR mocht een rechtenstudent na een verloren zaak toch doorstuderen, omdat de universiteit tijdens de hogerberoepsprocedure een schikking trof.

De Raad van State kan het besluit vernietigen (dan wint de student) of de beslissing van het CBE bevestigen (dan heb je pech). Vernietigt de rechter het negatieve BSA, dan moet je onderwijsinstelling het opnieuw bekijken met inachtneming van de uitspraak. In de praktijk betekent dit vaak dat je alsnog mag doorstuderen, al kunnen er voorwaarden worden gesteld.

Hulp inschakelen bij een negatief BSA aan de Hogeschool Rotterdam of Erasmus Universiteit

Het aanvechten van een negatief BSA is juridisch best complex en emotioneel zwaar. Maar je staat er niet alleen voor. Voor juridische hulp kun je rekenen op de Studentenadvocaat. Onze ervaring is dat een goed onderbouwd bezwaar of beroep de kans op succes flink vergroot. Wij weten welke argumenten werken en hoe je bewijs moet aanleveren. Deadline in zicht of al een hoorzitting gepland? Stuur ons vandaag nog een bericht, gewoon in je eigen woorden – liever vroeg in het proces dan laat.

→ Maar let echt op de termijnen! Nogmaals: Bezwaar indienen moet binnen 6 weken na de dagtekening van het negatieve BSA-besluit. Als je te laat bent, loop je het risico dat je niet-ontvankelijk wordt verklaard (dan wordt je bezwaar niet eens inhoudelijk bekeken). Dus zet die datum in je agenda en onderneem op tijd actie. Ook voor een eventueel hoger beroep bij de Raad van State geldt een termijn (weer 6 weken). In de zomerperiode is dit extra verraderlijk vanwege vakanties. Dus blijf scherp, of laat De Studentenadvocaat dit voor je in de gaten houden.

Uitstel van BSA aanvragen wegens persoonlijke omstandigheden in Rotterdam

Persoonlijke omstandigheden kunnen je redding zijn als je de BSA-norm niet hebt gehaald. De wet en vrijwel elke onderwijsinstelling bepalen namelijk dat ze rekening moeten houden met omstandigheden buiten de schuld van de student. In mensentaal: als jij door pech of overmacht minder punten hebt gehaald, moet de opleiding coulant zijn en mogen ze je niet zomaar wegsturen. Vaak wordt in zulke gevallen een uitgesteld BSA gegeven in plaats van een definitief negatief advies.

Wat is uitstel van BSA?

In plaats van een “onverbiddelijk nee” krijg je eigenlijk uitstel van oordeel. Je mag voorlopig doorgaan naar het volgende jaar aan de Hogeschool Rotterdam of de Erasmus Universiteit. En aan het einde van dat tweede jaar kijkt men opnieuw of je de vereiste studiepunten hebt behaald.

Het negatieve besluit wordt als het ware opgeschort. Dit geeft jou de kans om, nu je problemen (hopelijk) achter de rug zijn of onder controle, alsnog te bewijzen dat je de studie aankunt. Belangrijk: uitstel betekent niet kwijtschelding; je moet een jaar later wél aan de norm van je hoge school of universiteit voldoen.

Wanneer kom je in aanmerking voor BSA-uitstel?

Dit verschilt per instelling in Rotterdam, maar de regeling persoonlijke omstandigheden is vaak gelijksoortig. Hieronder enkele veelvoorkomende omstandigheden die in de regel geldig zijn:

Ziekte of medische omstandigheden: Bijvoorbeeld een ernstige ziekte, een operatie, of chronische aandoening die in je eerste jaar opspeelde. Als je hierdoor college-uren miste of niet kon studeren, geldt dit als overmacht. Denk ook aan psychische klachten zoals een zware depressie, angststoornis of burn-out – tegenwoordig erkennen de Hogeschool Rotterdam en de Erasmus Universiteit gelukkig dat dit net zo goed serieuze omstandigheden zijn.
Familieomstandigheden: Een overlijden in de directe familie, of een situatie waarin jij mantelzorger moest zijn voor een ziek familielid. Zoiets kan een enorme impact hebben op je concentratie en tijd, en scholen houden daar rekening mee.
Financiële of sociale problemen: Stel je kreeg te maken met een grote financiële tegenslag waardoor je extra moest werken (bijbaan van 30+ uur) om rond te komen. Of je thuisomgeving was extreem onrustig (bijv. huisuitzetting, conflictsituatie). Dit zijn indirect van invloed op je studie en kunnen meetellen, mits goed gedocumenteerd.
Zwangerschap of jonge ouder: Ben je zwanger geraakt in je eerste jaar of net vader/moeder geworden? Dan is dat uiteraard ook een situatie die extra verlof of uitstel rechtvaardigt.
Functiebeperking (handicap): Studenten met een functiebeperking (bijvoorbeeld dyslexie, ADHD, fysieke handicap) hebben vaak ook recht op aanpassingen. Als hierdoor studievertraging ontstond, mag dat niet tegen je werken zonder dat er voorzieningen zijn overwogen.
Bestuursjaar of topsport: Sommige instellingen erkennen een jaar bestuurswerk (bijv. bestuur van een studievereniging) of een intensief topsportprogramma als grond voor uitstel, omdat dit officieel erkende nevenactiviteiten zijn. Vaak moeten zulke dingen wel vooraf gemeld en goedgekeurd zijn om te tellen.

Wat wel belangrijk is hierbij: meld je situatie tijdig bij de studentendecaan. Vrijwel iedere regeling eist dat je zo spoedig mogelijk melding maakt als er iets ernstigs aan de hand is. Idealiter zodra zich een probleem voordoet, of in elk geval binnen een paar dagen. Je decaan kan dan samen met jou kijken welke ondersteuning mogelijk is. Heb je niets gemeld en komt pas in juli bij de examencommissie aanzetten met “trouwens, ik was een half jaar ziek”, dan kun je rekenen op kritische vragen waarom je dat niet eerder liet weten. Trek dus op tijd aan de bel. Beter te vroeg dan te laat, zelfs als je denkt “het komt nog wel goed”. Want soms komt het niet goed en dan heb je die melding nodig als vangnet

Wat als je zelfs na uitstel de norm niet haalt?

Dan is het helaas vaak alsnog einde verhaal aan de Hogeschool Rotterdam en de Erasmus Universiteit. Uitstel geeft je een extra jaar, maar is doorgaans eenmalig. Stel, je kreeg uitstel vanwege ziekte in jaar 1, maar in jaar 2 loop je weer vast en haalt het niet: dan zal de instelling een nieuw (tweede) negatief BSA uitbrengen, ditmaal vaak zonder pardon. Tenzij er opnieuw heel bijzondere nieuwe omstandigheden zijn (maar reken er niet op dat ze je nóg een kans geven). In zo’n situatie kun je nogmaals het besluit aanvechten, maar de ruimte wordt steeds kleiner. Beter is natuurlijk om er in je uitsteljaar alles aan te doen om wél te slagen.

Actuele ontwikkelingen: BSA in 2025 en verder (versoepeling op komst)

Je hebt het misschien al gehoord: er hangen veranderingen in de lucht rond het bindend studieadvies. De discussie over het BSA is al jaren gaande – is het wel eerlijk, werkt het wel zoals bedoeld, of jaagt het studenten onnodig de stress in? In 2023 heeft de overheid knopen doorgehakt die jouw rechten als student ten goede komen (althans, zo is de intentie).

BSA-norm omlaag naar 30 punten: De minister van OCW heeft aangekondigd dat vanaf studiejaar 2025-2026 de BSA-norm in het eerste jaar maximaal 30 studiepunten mag zijn.Dit betekent dat hogescholen en universiteiten in Rotterdam je niet langer kunnen verplichten om bijvoorbeeld 45 of 60 punten te halen in jaar 1; ze mogen hooguit 30 eisen. In het tweede jaar mag dan nog een keer een BSA worden gegeven, tot maximaal 60 punten totaal over twee jaar. Dit is een enorme koerswijziging vergeleken met nu. Het idee erachter is om de druk in dat eerste jaar te verlagen en studenten meer ademruimte te geven.
→ Ter illustratie: de Erasmus Universiteit zal hiermee haar beleid moeten bijstellen. Die stond voorheen op 60 punten in jaar 1; dat zou dan halveren. Hogeschool Rotterdam en andere instellingen die nu 48 of 50 vragen, zullen ook terug moeten naar 30. Goed nieuws dus voor nieuwe lichtingen studenten. De gedachte is dat als je in jaar 1 30 punten haalt, je genoeg basis hebt om door te kunnen, en dat er dan in jaar 2 gekeken wordt of je de rest kunt bijspijkeren. Zo voorkom je dat iemand die bijvoorbeeld 40 punten haalt (wat helemaal niet slecht is, toch een ruime voldoende gemiddeld) toch onnodig wordt weggestuurd.

Let wel goed op de timing: Omdat deze wijziging via een wetsaanpassing loopt, gaat dit niet direct in voor iedereen. Zoals gezegd is het plan per studiejaar 2025-2026. Als je nu eerstejaars bent (2024-2025) en dreigt een negatief BSA te krijgen, kun je je helaas nog niet formeel op de “30 punten-norm” beroepen – die geldt immers nog niet. Maar… sommige instellingen anticipeerden hier al op. Informeer eens bij je examencommissie of decaan of men intern coulanter is geworden nu de verandering eraan komt. Er zijn opleidingen die in studiejaar 2024-2025 alvast soepeler zijn (bijvoorbeeld in twijfelgevallen de student voordeel van de twijfel geven), omdat men weet dat het BSA-stelsel toch op de schop gaat. Dit is echter geen recht waarop je kunt sturen, meer een gunfactor.

Hulp nodig? De Studentenadvocaat staat voor je klaar in Rotterdam

Merk je dat je er in je eentje niet uitkomt? Loop je vast in gesprekken met de examencommissie of zie je op tegen een andere negatief bsa procedure? De Studentenadvocaat is er speciaal voor situaties zoals die van jou. Wij zijn een juridische dienst voor studenten, met expertise in onderwijsrecht en jarenlange ervaring in het succesvol aanvechten van negatieve BSA’s, fraudezaken, etc.

We luisteren naar jouw verhaal. Geen situatie is gek of hopeloos – we hebben echt van alles gezien. In een eerste gesprek (vrijblijvend) kijken we samen wat de beste aanpak is. Soms is een stevige bezwaarbrief genoeg, soms moeten we tot aan de Raad van State voor je vechten – maar dat beslissen we altijd in overleg.

Wil je hulp bij een negatief BSA aan Hogeschool Rotterdam of Erasmus Universiteit (of ergens anders in NL)? Neem dan contact op met De Studentenadvocaat. We zijn er om jou te helpen je studietoekomst veilig te stellen. Je hebt vaak meer rechten dan je denkt – samen zorgen we dat je die ook benut.